Zhvillimi emocional i fëmijëve

Studjuesi e konsiderojnë një proces vetëkontrolli në të cilin fëmijët mësojnë të vlerësojnë dhe menaxhojnë vetën si qenie njerëzore të aftë dhe vetëpërzgjedhës, suksesi i të cilëve vjen nga zbatimi i atributeve dhe fuqive të brendshme. Fëmijët të cilët kanë mirëqenie emocionale, më lehtë priren t’i plotësojnë hierarkinë e nevojave të (sipas Masloë) tyre për siguri, nevojat e përkatësisë dhe dashurisë, nevojat për vlerësim duke arritur kështu vetaktualizimin, apo përmbushjen e potencialit njerëzor. Zhvillimi personal/emocional[1] është proces në të cilin fëmijët mësojnë kush janë (vetë-koncepti), si ndihen për vetën (vetëvlerësimi) dhe si ndjehen për të tjerët.

• Vetëkoncepti-Kush jam unë?

Nëse kërkojmë nga fëmijët parashkollorë të përshkruajnë karakteristikat e tyre fizike, ata do ta përshkruajnë vetëm disa sosh, si për shembull, ngjyrën e flokëve, gjatësinë, peshën, ndërsa fëmijët e moshës së mesme,do të prezantojnë vetën në mënyrë më komplekse. Madje sipas studimeve, fëmijët janë në gjendje të identifikojnë dhe krahasojnë ngjashmëritë dhe dallimet më komplekse midis tyre dhe të tjerëve, diku në moshën 8, 9 vjeçe.

• Vetëvlerësimi – Si ndihem për veten time?

Është formulim i mendimeve të fëmijës për veten, që ndikojnë në personalitetet e tyre, marrëdhëniet, performancën akademike dhe mirëqenien e përgjithshme. Zakonisht fëmijët që ndihen mirë për veten (kanë vetëvlerësim të lartë), janë të orientuar drejt qëllimit dhe janë të suksesshëm në arritjen e dëshirave dhe nevojave të tyre.

• Ndjesia për tjetrin – Lidhja emocionale me prindërit, familjarët, shokët, shoqët dhe ndjesia pozitive ndaj të tjerëve. Kjo është një tendencë në rritje në shumë sisteme arsimore nëpër botë.

Strategjitë e mirëqenies emocionale

Të gjithë prindërit duan që fëmijët e tyre të jenë të lumtur dhe në aspektin emocional të shëndetshëm. Andaj, identifikimi dhe vlerësimi i nevojave emovionale të tyre(fëmijëve),  këshillat prindërore, ofrimi i modelit të mirë prindëror apo mësimdhënës (prindërimi pozitiv), i ndihmon ata të trajtojnë problemet dhe sfidat e jetës, duke bërë zgjidhje të qëlluëshme në jetë në mbështetje të nevojave të tyre emocionale.

Ne duam zhvillimin e atributeve të personalitetit tek fëmijët tanë (tipareve të karakterit,guximi, modestia, sinqeriteti, dashuria, dhembshuria, optimizmi etj.), ushtrimin e vetëkontrollit, zhvillimin e vetë-iniciativës së fëmijës etj. Prandaj për të arritur këtë mirëqenie emocionale/personale nga studiuesit propozohet që fëmijës duhet mësuar se si të:

• Ngritin aftësitë e vetëdijësimit,
• Bëjnë zgjedhje të përgjegjshme/duhur,
• Zhvillojnë atribute pozitive të karakterit,
• Ndërtojnë vetëbesim pozitiv,
• Shprehin ndjenjat në mënyrë të kujdesshme,
• Komunikojnë në mënyrë të kujdesshme,
• Mirë menaxhojnë stresin,
• Janë të durueshëm.

Aktivitet Klase

Titulli: “Ne jemi unik”
Teknika : Ne jemi unik & Diagrami i Venit

Përshkrim  lidhur me aktivitetin: Në këtë aktivitet, fëmijët do të identifikojnë ngjashmëritë dhe dallimet me fëmijët e tjerë të klasës.

Rezultatet e pritshme:
1. Fëmijët do të identifikojnë interesat dhe talentet e tyre të veçanta.

2. Fëmijët do të fillojnë të lidhen me të tjerët në klasë si rezultat i krahasimit të interesave dhe qëndrimeve ndërmjet tyre.

Materialet e nevojshme:
1. Diagrami i Venit për secilin fëmijë,

2.“Gjërat për mua/rreth meje”, fletë pune A4, për secilin fëmijë

3. Lapsa, stilolapsa.

Procedura:

1. Kërkoni/Pyesni fëmijët lidhur me ato gjëra që kanë të përbashkëta ndërmjet vete në klasë. Ata sigurisht që do të thonë gjëra si: ne kemi një hobi të përbashkët, apo emër të përbashkët, një ekip të përbashkët në futbolli etj.
2. Tregoni që do të aplikoni një teknikë, e cila do të identifikojë lidhjet midis grupit në klasë.
3. Shpërndajuni kopjet e fletës së punës “Gjërat rreth meje” dhe ofroni kohë rreth 5 minuta për t’i plotësuar.
4. Ndani fëmijët në tandem(nga dy nxënës) dhe jepuni të nga një fletë A4 “Diagram Veni “ për dy fëmijët, për t’i shkruar gjërat e veçanta në pjesën e tij të rrethit, ndërsa gjërat e përbashkëta në qarkun e përbashkët të dy rrathëve.
5. Diskutoni ngjashmëritë, pse janë të tilla, si, etj., në tandemet që kanë më së shumti të përbashkëta. Flisni për lidhjet që kemi me të tjerët si rezultat i ndjenjave, interesave, profesionit apo hobit.
6. Nëse koha iu lejon rivendosni tandemet.
7. Kujtoni fëmijët që ne si qenie humane përdorim, interesat, hobit, aftësitë, shprehitë për të ndërtuar lidhje me të tjerët. Po ashtu “Të gjithë jemi të veçantë” në mënyrën se si ndjehemi (lidhjen emocionale që kemi), mendojmë, preferojmë, bëjmë etj.
8. Nxënësit lexojnë secili tandem “Gjërat rreth meje”, numroni cili tandem ka më së tepërmi gjëra të përbashkëta dhe shkruani në tabelë.
9. Pyetni fëmijët-nxënësit,a mund ta dijë ndonjëri, sipas këtij aktiviteti, përse jemi unik?

Përgjigja: Është në tabelën 2, bazuar në të dhënat e vendosura në tabelë nga të përbashkëtat e nxënësve,  konstatoni që asnjë nxënës në klasë nuk ka tërësisht identike “Gjërat rreth meje”, prandaj “Ne jemi unik”!

Tabela 1: “Gjërat rreth meje”

Grafiku 1. : “Gjërat rreth meje”

Në diagram vendosen gjërat e përbashkëta dhe dallimet midis dy nxënësve që e bëjnë aktivitetin në tandem.

Tabela 2: Gjërat e përbshkëta dhe dallimet midis nxënësve në tandem:

…

Përshtatur nga:  https://artmesimi.com/   

© Të gjita të drejtat e rezervuara. Nuk lejohet kopjimi, shpërndarja , riprodhimi  në çfarëdo forme pa autorizimin e platformës edukative – Artmësimi.

© All rights reserved. It is not allowed to copy, distribute, reproduce in any form without the authorization of the Educational Platform – Artmësimi.

[1] Në Kornizën Kurrikulare të Kosovës, 2016 kompetenca personale është njëra ndër gjashtë kompetencat themelore, synim i së cilës është formimi i  individit të shëndetshëm edhe në aspektin emocional.